(na podstawie wyroku SN z 29 października 2007 r., II PK 56/07, OSNP z 2008 r. nr 23 ? 24, poz. 350).
Celem przedmiotowego artykułu jest rozważenie problemu możliwości oraz zasad wypowiedzenia umowy o pracę w okresie przed rozpoczęciem okresu zatrudniania.
Tytułem
wstępu należy wyjaśnić, że strony mogą w treści umowy o pracę wskazać termin,
od którego umowa będzie obowiązywać. Może zatem być tak, że strony zawierając
umowę np.
z datą styczniową postanowią, że pracownik zacznie wykonywać pracę dopiero od
1 kwietnia . Okres zatrudnienia rozpocznie się zatem dopiero w kwietniu, jednak
już od stycznia strony będą związane umową o pracę. Należy bowiem
oddzielić moment zawarcia umowy o pracę od momentu rozpoczęcia okresu
zatrudnienia.
Co jeśli w okresie pomiędzy zawarciem umowy, a rozpoczęciem okresu zatrudnienia jedna ze stron zdecyduje się na rozwiązanie umowy?
Przyczyny mogą być różne. Pracodawca może w tym czasie znaleźć bardziej kompetentną osobę na wolne stanowisko, lub też pracownik może trafić na bardziej intratną ofertę pracy.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazano, że nie ma zakazu wypowiedzenia umowy o pracę jeszcze zanim rozpoczął się okres zatrudnienia.
,,Gdy strony wskazały w umowie o pracę dzień jej rozpoczęcia późniejszy niż data zawarcia umowy, czas pomiędzy jej zawarciem a nawiązaniem stosunku pracy nie jest okresem zatrudnienia. Podwładnemu nie przysługują więc w tym okresie uprawnienia wynikające ze stosunku pracy. Każda ze stron może w tym czasie rozwiązać umowę o pracę na zasadach ogólnych przewidzianych w k.p., czyli za wypowiedzeniem albo bez wypowiedzenia, gdyż możliwość rozwiązania umowy nie zależy od nawiązania między stronami stosunku pracy Dopuszczalne jest także rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron."
Czas trwania okresu zatrudnienia jest natomiast potrzebny w celu określenia długości okresu wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony. W razie niepodjęcia pracy jest on krótszy niż sześć miesięcy. Należy zatem zastosować art. 36 par. 1 pkt 1 k.p., zgodnie z którym okres wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony wynosi dwa tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż sześć miesięcy. Jeżeli jednak pozostawał on wcześniej z tym samym pracodawcą w stosunku pracy, okresy zatrudnienia należy zsumować. Może to skutkować dłuższym okresem wypowiedzenia. Ponadto strony w umowie o pracę mogły przedłużyć okres wypowiedzenia tej umowy. W tym przypadku przedłużenie dotyczy tylko wypowiedzenia umowy przez firmę, a nie pracownika. Zgodnie z ogólnymi zasadami przy wypowiedzeniu umowy na czas nieokreślony przez pracodawcę niezbędne są uzasadnienie i konsultacja wypowiedzenia z zakładową/międzyzakładową organizacją związkową
Pracownik - który co do zasady nie musi wskazywać przyczyny wypowiedzenia - może taką umowę rozwiązać dużo łatwej.
Wskazując zasady określenia w takim wypadku długości okresu wypowiedzenia Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że o ile pracownik w takich okolicznościach nie zaczął jeszcze wykonywać pracy, to ma "zerowy" staż pracy. Będzie go zatem obowiązywał minimalny okres wypowiedzenia (dwutygodniowy).
Należy zatem zwrócić uwagę, czy - na skutek dokonanego wypowiedzenia - umowa o pracę rozwiąże się przed terminem, kiedy pracownik miał stawić się do pracy, czy już po tym terminie.
W tej drugiej sytuacji pracownik powinien stawić się do pracy, w przeciwnym razie ryzykuje, że pracodawca rozwiąże z nim umowę o pracę bez wypowiedzenia z jego winy (z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy).
Z kolei jeśli na ten czas pracodawca zwolni pracownika z obowiązku wykonywania pracy, to pracownikowi będzie należeć się wynagrodzenie.
Opracowała: Patrycja
Wielgus
Kancelaria Prawna Honestus
Artykuł archiwalny: 15.02.2019 r.