Franczyza, której nazwa pochodzi od angielskiego słowa "franchising" to forma działalności gospodarczej. Polega ona na tym, że jedna firma staje się franczyzodawcą - zazwyczaj ma ona rozpoznawalną markę i model biznesowy - a druga franczyzobiorcą, czyli korzysta z wiedzy i doświadczenia drugiej, otwierając biznes pod określoną nazwą i na szczegółowo opisanych warunkach. Do najczęściej otwieranych w Polsce franczyz należą sklepy Żabka, Lewiatan, 4F, Ziaja oraz restauracje takie jak McDonald's, KFC, Pizza Hut, Subway czy Costa Coffee i So! Coffee. Od kilkunastu lat, w miarę wzrostu zainteresowania konsumentów zdrowym trybem życia, powstają franczyzy siłowni np. Xtreme Fitness Gyms i CityFit. Do większych inwestycji należą także stacje paliw takie jak BP lub Orlen.

Franczyzodawca i franczyzobiorca związani są specjalną umową. Ten dokument ma na celu zabezpieczenie interesów obu stron i określenie warunków współpracy. W treści umów franczyzowych zazwyczaj zawiera się czas jej trwania, terytorium obowiązywania, a także prawa i obowiązki zarówno te, które dotyczą jednej strony, jak i te, które dotyczą drugiej. Franczyzobiorca musi pisemnie potwierdzić, że zapoznał się z zasadami przystąpienia do systemu franczyzowego, a także, że jest świadomy, jaka jest wysokość konkretnych opłat i w jaki sposób może rozwiązać umowę. W takiej umowie powinno też się umieścić informacje o szkoleniach, promocji i reklamie, a także o możliwościach kontroli ze strony franczyzodawcy. Często ustala się również kary umowne za nieprzestrzeganie zapisów dokumentu. Zwykle umowa franczyzowa zawiera również klauzulę o zakazie konkurencji. Jej ostateczny kształt nie jest ściśle określany przez prawo, więc franczyzodawcy są dość elastyczni w konstruowaniu jej zapisów i dostosowywaniu do swojego biznesu.

Nie da się jednoznacznie określić jakie koszty ponosi franczyzobiorca - wszystko zależne jest od rodzaju franczyzy. Początkowo, należy zawsze uiścić tzw. opłatę wstępną, która umożliwia otwarcie biznesu pod szyldem franczyzodawcy. Przeważnie im popularniejsza marka, tym cena jest wyższa, ale nie powinna ona się różnić w zależności od regionu Polski, w którym otwiera się swój biznes. Później, już w trakcie trwania współpracy, przedsiębiorca, który podpisał umowę franczyzową, zobowiązany jest do dzielenia się zyskiem lub regularnej opłaty.

Do najważniejszych zalet wynikających z dołączenia do franczyzy można zaliczyć sprawdzony model biznesowy, wsparcie doświadczonych franczyzodawców, rozpoznawalność marki i dobry marketing całej sieci, a także różne szkolenia, zarówno na początku, jak i w trakcie trwania współpracy. Warto również wspomnieć, że franczyzodawca często pomaga w wyborze lokalizacji otwieranego biznesu, żeby możliwie zwiększyć potencjalne zyski. Często franczyzobiorcy mają również dostęp do usług lub surowców w niższej cenie niż w przypadku posiadania własnego biznesu otwieranego od zera. Oczywiście warto wziąć też pod uwagę wady franczyzy, takie jak regularne koszty i opłaty początkowe, ograniczony zakres decyzyjny i konieczność przestrzegania ściśle określonych zasad, zależność od franczyzodawcy, a także konkurencję w postaci innych franczyzobiorców tej samej marki. Należy też pamiętać, że jeśli franczyzodawca wpadnie w kłopoty finansowe, będzie miał problemy z wizerunkiem lub jakością produktów, może to odbić się na reputacji wszystkich franczyzobiorców.

Jeśli zastanawiasz się nad podpisaniem umowy franczyzowej i rozpoczęciem takiej działalności, to normalne, że masz wątpliwości. Zachęcamy do kontaktu z Kancelarią Skłodowscy. Nasi eksperci chętnie odpowiedzą na Twoje pytania. Możesz też spotkać się z nami na konferencji Imperia Rodzinne.