Od 1 czerwca 2024 roku w Polsce zaczynają obowiązywać nowe przepisy dotyczące zastrzegania numeru PESEL. Nowe regulacje mają na celu zwiększenie ochrony obywateli przed kradzieżą tożsamości oraz nadużyciami związanymi z nieautoryzowanym wykorzystaniem numeru PESEL. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje na ten temat.
Co to jest zastrzeżenie numeru PESEL?
Zastrzeżenie numeru PESEL to procedura, która pozwala chronić się przed nieuprawnionym wykorzystaniem tego unikalnego identyfikatora. Po zastrzeżeniu numer PESEL wpisywany jest do specjalnego rejestru. Od 1 czerwca 2024 roku, instytucje finansowe, notariusze oraz operatorzy telekomunikacyjni będą zobowiązani do sprawdzania tego rejestru przed zawarciem umowy z klientem. Jeżeli numer PESEL będzie zastrzeżony, umowa nie zostanie zawarta, co uniemożliwia oszustom zaciągnięcie kredytu czy dokonanie innych transakcji na cudze dane.
Jak zastrzec numer PESEL?
Zastrzeżenie numeru PESEL jest możliwe na kilka sposobów:
- Online: Przez aplikację mObywatel lub portal mObywatel.gov.pl.
- Osobiście: W dowolnym urzędzie gminy.
Do zastrzeżenia numeru PESEL potrzebny jest profil zaufany, podpis kwalifikowany, e-dowód lub dane do logowania do bankowości elektronicznej.
Proces zastrzegania i cofania zastrzeżenia
Procedura zastrzeżenia jest szybka i bezpłatna. Po zalogowaniu się do odpowiedniej usługi (np. mObywatel), można zastrzec numer PESEL lub cofnąć jego zastrzeżenie w dowolnym momencie. Istnieje również opcja automatycznego ponownego zastrzeżenia numeru po określonym czasie, co daje dodatkową wygodę użytkownikom.
Co zmienia się od 1 czerwca 2024 roku?
Od tej daty wszelkie instytucje zobowiązane ustawą z dnia 7 lipca 2023 roku będą musiały sprawdzać, czy numer PESEL jest zastrzeżony, przed zawarciem umowy. Jeśli instytucja nie dopełni tego obowiązku i zawrze umowę na zastrzeżony numer PESEL, osoba, której dane zostały skradzione, nie będzie musiała spłacać zaciągniętego zadłużenia.
Kiedy warto zastrzec numer PESEL?
Zastrzeżenie numeru PESEL jest szczególnie zalecane, gdy:
- Istnieje ryzyko kradzieży tożsamości.
- Otrzymujemy podejrzane wiadomości lub telefony sugerujące próbę wyłudzenia danych.
- Utracimy dokumenty tożsamości.
Warto pamiętać, że zastrzeżony numer PESEL nie wpływa na codzienne czynności, takie jak rejestracja do lekarza, realizacja recept czy załatwianie spraw urzędowych.
Podsumowanie
Zastrzeżenie numeru PESEL powinno stać się skutecznym narzędziem ochrony przed kradzieżą tożsamości. Nowe przepisy wprowadzane od 1 czerwca 2024 roku mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa obywateli poprzez zobowiązanie instytucji do weryfikacji statusu numeru PESEL przed zawarciem umowy. Proces ten jest prosty, bezpłatny i dostępny dla wszystkich pełnoletnich obywateli.
Więcej szczegółowych informacji można znaleźć na stronach rządowych, takich jak Gov.pl oraz w aplikacji mObywatel.