PPK to skrót od Pracowniczych Planów Kapitałowych, czyli specjalnego dobrowolnego systemu oszczędzania dla osób, które są zatrudnione. Jego celem jest zapewnienie dodatkowej emerytury w przyszłości. W Polsce PPK wprowadzane były stopniowo od 2019 - najpierw do przystąpienia zobowiązane były duże firmy, zatrudniające kilkadziesiąt lub kilkaset osób, a od 2021 r. do systemu przystąpić musiały również przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 20 osób. PPK objęte są osoby pełnoletnie zatrudnione na umowy, od których pracodawca odprowadza obowiązkowe składki emerytalno-rentowe. Automatycznie do systemu zapisywani są pracownicy poniżej 55 roku życia. Z kolei pracownicy, którzy mają powyżej 55 lat i mniej niż 70 zobowiązani są do przedstawienia wniosku, jeśli chcą przystąpić do PPK. Nie jest to przymusowy program - pracownik, który nie chce w nim uczestniczyć może złożyć specjalny dokument i zrezygnować, a także w dowolnym momencie wrócić.

Pracodawca, który zatrudnia min. jedną osobę, zobowiązany jest do zawarcia umowy o zarządzanie PPK z instytucją finansową i umowy o prowadzenie PPK ? w imieniu i na rzecz zatrudnionego. Tą pierwszą zawiera się z odpowiednią instytucją, których lista znajduje się na oficjalnym portalu z informacjami o PPK. Dokument musi być elektroniczny i przekazany drogą mailową. Przepisy informują, że zatrudniający ma obowiązek wybrać najlepszą z nich, współpracując z organizacją związkową. Jeśli takiej w firmie nie ma, należy dokonać wyboru w porozumieniu ze specjalną reprezentacją osób zatrudnionych lub - jeśli nie da się do takiego porozumienia dojść - samodzielnie. Z kolei umowa o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych zawarta musi zostać nie wcześniej niż po upływie 14 dni zatrudnienia i nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia. Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której pracownik złoży deklarację o niedokonywanie wpłat do PPK przed upływem tego terminu.

Ideą tego systemu jest fakt, że oszczędności tworzą: zatrudniony, pracodawca oraz państwo. Pracownicy i pracodawcy finansują kwoty podstawowe - pracownik 2% wynagrodzenia i zatrudniający 1,5% wynagrodzenia. Istnieje również możliwość wpłat dodatkowych do 2,5% wynagrodzenia przez pracodawcę i do 2% wynagrodzenia przez pracownika. Wpłatę pracownika pracodawca zobowiązany jest potrącać z wynagrodzenia po opodatkowaniu i odliczeniu składek, a następnie dołożyć swoją część i przelać kwotę do instytucji finansowej, z którą zawarł umowę. Kwoty, które w ramach PPK pokrywa zatrudniający, nie są oskładkowane, ale są dla osoby zatrudnionej przychodem. Z tego powodu potrąca od nich podatek z pensji pracownika. Państwo dopłaca do planu kwotę 240 zł rocznie, a także finansuje wpłatę powitalną w wysokości 250 zł. Środkami na koncie PPK zarządza wybrana przez instytucja finansowa, a oficjalny nadzór nad PPK sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego.

W sytuacji, gdy pracodawca nie zawrze umowy o PPK w terminie lub udowodni mu się nakłanianie pracowników do rezygnacji z oszczędzania w PPK, może otrzymać karę wysokości nawet 1,5% funduszu wynagrodzeń. Co więcej, brak zawarcia umów o prowadzenie PPK, niedokonanie wpłat, prowadzenie nieprawidłowej dokumentacji lub podawanie fałszywych informacji o PPK może skutkować karą grzywny od 1 000 do 1 000 000 złotych. Nadzór nad przestrzeganiem przepisów o PPK sprawuje Państwowa Inspekcja Pracy.

Data publikacji: 18.11.2024 r.