Kodeks pracy gwarantuje każdemu pracownikowi prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z art. 161 Kodeksu Pracy, pracodawca jest obowiązany udzielić pracownikowi urlopu w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik uzyskał do niego prawo.
Termin uważa się za zachowany, jeżeli pracownik rozpocznie urlop najpóźniej 30 września.
"czy można wysłać pracownika przymusowo na urlop?"
UWAGA!
Nieudzielenie przez pracodawcę urlopu zaległego do końca września następnego roku kalendarzowego, stanowi naruszenie obowiązujących przepisów i zgodnie z art. 282 § 1 podlega karze grzywny od 1.000,00 zł do 30.000,00 zł.
Nie udzielenie urlopu nie powoduje jednak, że pracownik traci prawo to takiego urlopu. Roszczenie pracownika o udzielenie zaległego urlopu przedawania się dopiero z upływem 3 lat od dnia, w którym stało się wymagalne.
Przykładowo, prawo do urlopu za rok 2015 przedawni się z dniem 31 grudnia 2018 r.,
a jeżeli wykorzystanie urlopu zostanie przesunięte na następny rok, urlop się przedawni najpóźniej
z dniem 30 września 2019 r.
i sierpień 2013 r. Niestety z powodu choroby urlop ten został przerwany. Do końca roku pracownik nie wykorzystał już całego urlopu. Został on więc przeniesiony na rok 2014. Prawo do tego urlopu przedawni się z końcem września 2017 r.
Jeżeli jednak urlop wypoczynkowy nie został wykorzystany zgodnie z planem urlopów, bądź w terminie uzgodnionym z pracownikiem, to według art. 168 Kodeksu Pracy, należy udzielić go pracownikowi najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego, nie dotyczy to jednak części urlopu udzielonego na podstawie art. 1672 (4 dni urlopu na żądanie).
Nieudzielenie przez pracodawcę zaległego urlopu w terminie wskazanym w przepisie, nie upoważnia pracownika do samodzielnego rozpoczęcia urlopu.
Sąd Najwyższy, w wyroku z dnia 5 grudnia 2000r. (sygn.. akt I PKN 121/00, OSP 2002/15/353) wyjaśnia, że "zawiadomienie pracodawcy o rozpoczęciu zaległego urlopu wypoczynkowego
nie usprawiedliwia nieobecności pracownika w pracy. Naruszenie przez pracodawcę obowiązku udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego za dany rok (obecnie do 30 września następnego roku), nie usprawiedliwia pracownika do rozpoczęcia po tym terminie urlopu bez zgody pracodawcy"W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wyjaśnia, że nieudzielenie urlopu, w zależności od okoliczności, może uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika ( art. 55 § 11 Kodeksu Pracy) lub zostać zakwalifikowane jako wykroczenie przeciwko jego prawom (art. 282 § 1 pkt 2 Kodeksu Pracy).
Bardzo często zdarza się, że pracownicy nie korzystają z urlopów w ciągu roku kalendarzowego,
a później nie zgadzają się na udzielenie im urlopu w następnym roku. Powstaje, więc pytanie : "czy można wysłać pracownika przymusowo na urlop?"
Niestety nie ma jednej i prostej odpowiedzi na to pytanie, o czym w wyroku z dnia
25 sierpnia 2004 (sygn.. akt I PZP 4/04, Wspólnota 2004/19/54) wyjaśnia Sąd Najwyższy. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 stycznia 2006 r. (sygn. Akt I PK 124/05, M.P.Pr 2006/3/119) stwierdził jednak, że: "Pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet gdy ten
nie wyraża na to zgody" Z orzeczenia wynika, że nawet jeśli pracownik odmówi pójścia na urlop, pracodawca może mu go udzielić, wyznaczając termin jego rozpoczęcia i wręczając kartę urlopową. Należy jednak pamiętać, że wyrok ten zapadł w indywidualnej sprawie i nie może być traktowany jako wiążąca wykładnia przepisów prawa urlopowego.
Nieudzielenie przez pracodawcę urlopu zaległego do końca września następnego roku kalendarzowego, stanowi naruszenie obowiązujących przepisów i zgodnie z art. 282 § 1 podlega karze grzywny od 1.000,00 zł do 30.000,00 zł.
Nie udzielenie urlopu nie powoduje jednak, że pracownik traci prawo to takiego urlopu. Roszczenie pracownika o udzielenie zaległego urlopu przedawania się dopiero z upływem 3 lat od dnia, w którym stało się wymagalne.
Przykładowo, prawo do urlopu za rok 2015 przedawni się z dniem 31 grudnia 2018 r.,
a jeżeli wykorzystanie urlopu zostanie przesunięte na następny rok, urlop się przedawni najpóźniej
z dniem 30 września 2019 r.
Przykład nr 1:
Pracownik miał zaplanowany urlop wypoczynkowy w pełnym wymiarze na miesiąc lipiec i sierpień 2013 r. Niestety z powodu choroby urlop ten został przerwany. Do końca roku pracownik nie wykorzystał już całego urlopu. Został on więc przeniesiony na rok 2014. Prawo do tego urlopu przedawni się z końcem września 2017 r.
Artykuł archiwalny
Agnieszka Berent