W dniu 1 stycznia 2019 roku wchodzą w życie przepisy Ustawy z dnia 22.11.2018 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 2433). Część z nich reguluje zasady opodatkowania w VAT bonów i talonów.
Dotychczas brakowało przepisów, które jednoznacznie wskazywały by zasady opodatkowania obrotu bonami i talonami w świetle przepisów o VAT. Nie podlegały co prawda pod definicję dostawy towarów i świadczenia usług zawartą w art. 5 ust. 1 pkt 1, ale organy podatkowe chciały uznać za podstawę opodatkowania samo wydanie bonu, niezależnie od jego charakteru. Dopiero Naczelny Sąd Administracyjny w swoich wyrokach (m.in. z dnia 28 czerwca 2017 roku, I FSK 20131/15) odwołał się do art. 30a pkt 1 i pkt 2 znowelizowanej, unijnej dyrektywy 112.
Podstawą nowelizacji ustawy o VAT z dnia 22.11.2018 są właśnie przepisy dyrektywy 112. Po ich zaimplementowaniu w krajowych przepisach pojawiła się definicja bonu oraz przepisy określające zasady opodatkowania. Zgodnie z art. 2 pkt bonem jest instrument, z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług, w przypadku którego towary, które mają zostać dostarczone, lub usługi, które mają zostać wykonane, lub tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie lub określone w powiązanej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu. Kolejne punkty wprowadzają podział bonów na dwie kategorie:
- bony jednego przeznaczenia - rozumie się przez to bon, w przypadku którego miejsce dostawy towarów w rozumieniu kraju w którym bon może być zrealizowany lub świadczenia usług, których bon dotyczy, oraz kwota należnego podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze z tytułu dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług są znane w chwili emisji tego bonu - są to bony, które podlegają wymianie na konkretny, z góry ustalony towar lub usługę;
- bony różnego przeznaczenia - rozumie się przez to bon inny niż bon jednego przeznaczenia - zaliczać tu będziemy wszelkiego rodzaju bony rabatowe oraz bony pieniężne, które będą mogły służyć jako środek płatniczy;
W przypadku bonów różnego przeznaczenia zasady opodatkowania nie ulegają zmianie - obowiązek podatkowy powstaje dopiero w momencie faktycznego przekazania towarów lub faktycznego świadczenia usług dokonanego w zamian za bon przyjmowany przez dostawcę lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia. Natomiast opodatkowaniu podatkiem podlegają usługi pośrednictwa oraz inne usługi, które można zidentyfikować, takie jak usługi dystrybucji lub promocji, dotyczące tego bonu (art. 8b ustawy o VAT).
Zmiany następują w przypadku bonów jednego przeznaczenia - ich transfer (czyli emisję bonu lub każde jego następne przekazania) przez podatnika działającego we własnym imieniu uznaje się za dostawę towarów lub świadczenie usług. Podobnie będzie w przypadku podmiotów, które pośredniczą w obrocie bonami jednego przeznaczenia: każda sprzedaż (odsprzedaż) takiego bonu będzie traktowana na równi ze świadczeniem usługi lub sprzedażą towaru, którego dany bon dotyczy. Dopiero ostateczna realizacja bonu jest zwolniona z opodatkowaniu, ale tylko w tej części, w której przekazanie bonu jest traktowane jak wynagrodzenie za usługę lub towar.
Artykuł archiwalny: 2019
Opracował: Marcin Jaworski