Określenie kwota wolna od podatku lub minimum egzystencji oznacza minimalną wartość rocznego dochodu podatnika od, której nie pobiera się podatku dochodowego. Wysokość kwoty wolnej ma również wpływ na tzw. kwotę obniżającą podatek.
Kwota obniżająca podatek dochodowy stanowi 18% (wysokość pierwszego progu podatkowego) z kwoty wolnej od podatku.
 
Jak było przed nowelizacją?
Przed 1 stycznia 2017 kwota wolna od podatku PIT wynosiła 3091 zł ,zaś kwota obniżająca podatek dochodowy- 556,02 zł . To odliczenie przysługiwało każdemu podatnikowi niezależnie od wysokości rocznego dochodu .
Zmiana wysokości kwoty wolnej od podatku została wprowadzona w celu realizacji wyroku Trybunał Konstytucyjny w z dnia 28 października 2015. TK uznał w nim, iż przepisy zawarte w art. 27 ustawy o PIT dotyczące minimum egzystencji są z niezgodne z art. 2 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483) ponieważ "[ustawa] nie przewiduje mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek, gwarantującego co najmniej minimum egzystencji" (sygn. K 21/14, Dz.U. z 2015 r poz. 1784).
 
Jak jest obecnie?
Od 1 stycznia 2017 w wyniku nowelizacji art. 27 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 859) obowiązują nowe regulacje dotyczące wysokości oraz sposobu obliczania kwoty wolnej od podatku dla osób składających deklaracje PIT.
Po zmianach maksymalna wysokość kwoty wolnej od podatku wynosi 6600 zł, (kwota obniżająca podatek - 1188zł) a możliwość oraz wysokość jej odliczenia została uzależniona od wysokości rocznych przychodów podatnika.
 
Opisywane wyżej zmiany będą najbardziej korzystne dla osób, których:
  1. Roczny dochód wynosi do 6 600 zł- ponieważ nie zapłacą podatku dochodowego.
  2. Dochód roczny wynosi od 6 600 zł do 11 000 zł, ponieważ będą mogły odliczyć kwotę zmniejszającą podatek pomiędzy 1 188 zł a 556,02 zł, liczonej według wzoru 1188-(631,98*(podstawa opodatkowania-6600)/4400)
Dla osób zarabiających od 11.000 do 85 528 zł rocznie kwota odliczenia pozostaje na tej samej wysokości. Na zmianach stracą natomiast podatnicy:
  1. Osiągający roczny dochód w przedziale od 85 528 zł do 127 000zł, ponieważ będą mogli odliczyć kwotę zmniejszającą podatek w wysokości od 556,02 zł do 0 malejącą stopniowo wraz ze wzrostem dochodu zgodnie ze wzorem 556,02-(556,02*(podstawa obliczenia podatku-85528 zł)/(41472 zł))
  2. Osiągający dochód w wysokości 127 000 zł i powyżej ? ponieważ nie będą korzystać z kwoty zmniejszającej podatek wcale
Przykład I
Adam B jest muzykiem na podstawie praw autorskich zarabia 10,500 netto, jest to jedyne źródło dochodów Adam B. Podatek dochodowy Adama B wyniesie:
10.500x 18%- kwota zmniejszenia.
Kwotę zmniejszenia oblicza się według wzoru:
1188-631,98X(10500 ? 6600)/4400 = 1188-560,16 = 627,84 zł-kwota pomniejszenia podatku
Podatek wyniesie:
10.500x 18% - 627,84 = 1262,16 po zaokrągleniu do pełnych złotych = 1262 zł- należny podatek
Nadal pozostały w ustawie dwie możliwości obniżenia podatków poprzez rozliczenia wspólne podatników. W efekcie wspólne rozliczenie może powodować efektywnie wyższą kwotę wolną od podatku.
Możliwość wspólnego rozliczenia podatku została przewidziana dla:
  • Małżonków posiadających wspólność majątkową (art. 6. ust.2 ustawy o PIT)
  • Rodziców bądź opiekunów prawnych samotnie wychowujących dzieci (art.6 ust.4 ustawy o PIT)
Podatek liczy się wtedy od połowy dochodów wspólnych małżonków i mnoży razy dwa. Dlatego rozliczenie takie będzie opłacalne w przypadku występowania dużych różnic w zarobkach między małżonkami
 
Przykład II
Stanisław E. pracuje jako pracownik administracyjny zarabia 20.000 zł rocznie jego żona Monika E. jest bezrobotna.
 
W podanym przykładzie rozliczenie wspólne powoduje, że podatek pobiera się w podwójnej wartości liczonej od połowy ich wspólnego dochodu. 20.000 zł/2 daje 10.000 zł na osobę. W efekcie możliwe jest stosowanie kwoty zmniejszającej podatek 1188 zł dwukrotnie (kwota zmniejszająca wyniesie 2376 zł). Jeśli małżonkowie rozliczaliby się osobno kwota ta zastosowana byłaby tylko dla męża i wyniosła wyłącznie 1188 zł
 
Opisywane zmiany będą odczuwalne w kieszeni podatników dopiero w 2018 roku wraz z rozliczeniem podatku dochodowego za 2017 rok. Dzieje się tak, ponieważ płatnicy (zakłady pracy) nie są w stanie przewidzieć ostatecznej wysokości dochodów podatnika. Dlatego ustawa daje płatnikom prawo do odliczenia kwoty podatku w wysokości 556,02 rocznie
Stan prawny na : 16.05 2017
Opracował: Sławomir Stwora

Używamy plików cookie, aby poprawić komfort korzystania z naszej witryny.